Hoe versterk je de AI-geletterdheid in een organisatie?

Sinds 2 februari 2025 verplicht de AI-verordening organisaties en overheidsinstellingen om aandacht te besteden aan AI-geletterdheid. Wat betekent AI-geletterdheid precies? En welke stappen kun je als organisatie nemen om de AI-geletterdheid van je medewerkers te verbeteren? 

Wat is AI-geletterdheid?

AI-geletterdheid is de kennis en vaardigheden die je nodig hebt om AI systemen kritisch te begrijpen, evalueren en gebruiken. Je kunt een AI-systeem alleen veilig en verantwoord gebruiken, als je genoeg kennis hebt van de voordelen én de risico’s. Onverantwoord gebruik van AI kan gevolgen hebben voor de betrokkenen en organisaties. Een AI-systeem kan bijvoorbeeld persoonlijke data verzamelen en zonder toestemming privé-informatie delen met andere gebruikers. Ook kunnen AI-systemen onwaarheden of de vooroordelen van een gebruiker overnemen en verspreiden. Mensen die AI gebruiken, moeten zich bewust zijn van deze risico’s. Door de AI-geletterdheid in een organisatie te versterken, kun je deze technische, sociale en ethische risico’s leren ondervangen.  

Waarom is AI-geletterdheid verplicht volgens de AI Act?

Om de risico’s van AI aan te pakken, heeft de Europese Unie de ‘AI Act’ in het leven geroepen. Deze AI-verordening stelt regels voor de ontwikkelingen en het gebruik van AI-systemen. Zo worden AI-systemen die fundamentele mensenrechten schenden verboden. Denk bijvoorbeeld aan sociale scoring door overheden of real-time gezichtsherkenning in openbare ruimten.

De AI Act stelt organisaties ook verplicht om de AI-geletterdheid te bevorderen. Geïnformeerde AI-gebruikers zijn op de hoogte van de risico’s van AI en kunnen deze risico’s borgen tijdens het gebruik van deze systemen.   

Hoe kan een organisatie AI-geletterdheid stimuleren?

Wil je de AI-geletterdheid binnen jouw organisatie opschroeven? Dat kan een behoorlijke uitdaging zijn. Je moet er namelijk voor zorgen dat elke AI-gebruiker binnen je organisatie op de hoogte is van de laatste wetgeving, kennis heeft van AI en begrijpt hoe de verschillende modellen werken.  Daarnaast moet een medewerker bekend zijn met het AI-beleid van de organisatie bijvoorbeeld m.b.v. een gedragscode. Het verbeteren van AI-geletterdheid vraagt om een structurele aanpak:
 

• Inventariseer eerst de huidige kennis en het gebruik van AI binnen de organisatie. Worden er verschillende AI-systemen gebruikt? Zijn mensen zich bewust van de risico’s? Heb je intern al een kennisexpert die het bedrijf in AI kan onderwijzen?  
• Bied trainingen en workshops aan. Denk bijvoorbeeld aan e-learnings en interactieve sessies voor het hele bedrijf of gespecialiseerde cursussen voor de medewerkers die nauw met AI werken. 
• Betrek diverse teams bij AI-projecten. AI is niet alleen een belangrijk onderwerp voor technische experts, maar bijvoorbeeld ook voor compliance officers, de juridische afdeling en HR. Zo ontwikkelt je organisatie een breed begrip van AI en de bijbehorende risico’s en kansen.  

Voorbereid op AI-wetgeving met een AI-raamwerk

Wil je verantwoord gebruik van AI stimuleren? Dan kun je een AI-raamwerk meenemen in het risicomanagement van de organisatie. Je kunt zo’n AI-raamwerk zien als een soort gids of best practices die jouw organisatie richtlijnen biedt om AI op een effectieve en veilige manier te gebruiken. Met een AI-raamwerk zorg je ervoor dat alle medewerkers op dit onderwerp op één lijn zitten en dat de afspraken helder zijn.

Je kunt het raamwerk instellen op de diverse uitdagingen in jouw sector. Zo kan de gezondheidszorg extra aandacht besteden aan patiëntveiligheid, gegevensbescherming en het verminderen van vooroordelen in diagnoses. Voor een financiële organisatie kun je bijvoorbeeld rekening houden met transparantie en fraudepreventie. Een AI-raamwerk stimuleert medewerkers om te blijven nadenken over de ethische en praktische gevolgen van AI.  Zo voorkom je dat medewerkers hun eigen plan trekken en, zonder dit te weten, belangrijke bedrijfsgegevens delen of foutieve informatie delen.
 

Aan de slag met AI-geletterdheid? 

Ben jij voorbereid op de kansen en bedreigingen van kunstmatige intelligentie? Onze specialisten gaan graag met jou in gesprek om de AI-geletterdheid van jouw organisatie op peil te brengen.