NIS2 en risicoanalyse: geen keuze, maar verplichting

Wat is een risicoanalyse? 

Bij een risicoanalyse bekijk je welke bedreigingen je processen en informatiesystemen kunnen treffen, en hoe je hiermee omgaat. Het doel is om voldoende maatregelen te nemen en de risico’s te verkleinen. De risicoanalyse brengt drie dingen in kaart:  

• Welke cyberdreigingen spelen er voor mijn organisatie? 
• Hoe waarschijnlijk is het dat deze cyberdreigingen mijn organisatie raken? 
• Wat is de impact van de dreiging op de organisatie? 
• Naast dat het verstandig is om deze analyse uit te voeren, is het volgens de NIS2-richtlijn ook verplicht.   

Praktijkvoorbeeld zorg: cyberaanval afsprakensysteem 

Stel: je werkt bij een zorginstelling en het afsprakensysteem krijgt te maken met een cyberaanval. Daardoor moeten de afspraken voor die dag (of misschien wel voor de hele week) geannuleerd worden, waardoor er geen zorg kan worden verleend. Je vraagt je misschien af hoe groot de kans is dat dit bij jouw organisatie misgaat. En welke maatregelen heb je hiervoor al hebt genomen. Is dit voldoende of zijn er aanvullende maatregelen nodig? 

Wanneer je deze aanpak gebruikt voor meerdere belangrijke processen en systemen in je organisatie, heb je je risicoanalyse uitgevoerd. Dit voorbeeld laat zien hoe een risicoanalyse inzicht geeft in de zwakke punten van je organisatie. En hoe je de juiste maatregelen neemt.  

Vijf praktische tips voor een succesvolle risicoanalyse 

1. Breng alles goed in kaart: zoek uit welke belangrijke informatie, processen en systemen je organisatie heeft. Dit omvat niet alleen de technische infrastructuur, maar ook de mensen en processen die de werking van je dienstverlening mogelijk maken. Dit is een belangrijke eerste stap om de juiste maatregelen te nemen.  
2. Beoordeel welke risico’s je organisatie loopt: voor een kleine IT-leverancier zijn de risico’s heel anders dan voor een grote zorginstelling. Zorg dat je goed kijkt naar de factoren die passen bij jouw sector en organisatiegrootte. Denk aan externe bedreigingen zoals cyberaanvallen, maar ook aan interne factoren zoals menselijke fouten of technische storingen.  
3. Betrek de gehele organisatie bij de risicoanalyse: wanneer je collega’s van verschillende afdelingen laat meedenken, zijn zij zich bewuster van de risico’s. Dit zorgt ervoor dat je de risico’s beter in kaart hebt en gerichtere maatregelen kunt nemen. Het leidt ook tot meer verantwoordelijkheid binnen de organisatie.  
4. Beoordeel regelmatig je risicoanalyse en de genomen maatregelen: zorg dat je risico’s voortdurend blijft beoordelen. Stel jezelf daarbij de vraag of de risico’s nog actueel zijn en of de genomen maatregelen nog passen. Zo voorkom je dat je risico’s over het hoofd ziet of bijvoorbeeld onnodige maatregelen neemt. Regelmatige evaluaties zorgen dat je voorbereid blijft op nieuwe bedreigingen en veranderende omstandigheden.  
5. Invoeren van beveiligingsmaatregelen: gebruik de resultaten van je risicoanalyse om gerichte beveiligingsmaatregelen in te voeren. Denk aan het verbeteren van netwerkbeveiliging, het versleutelen van gevoelige gegevens en het trainen van personeel in het bewustzijn van veilige informatie en de werking van systemen. Deze maatregelen moeten worden afgestemd op de specifieke behoeften en vooral de risico’s van je organisatie.  

Meer informatie? Download onze gratis whitepaper  

Wil je meer weten over hoe je je organisatie voorbereidt op de NIS2-verplichting? Download dan onze whitepaper. Die geeft uitgebreid inzicht in alles wat je nodig hebt om je organisatie NIS2-proof te maken. Je kunt ook contact opnemen voor een persoonlijke GAP-analyse. Samen beschermen we je organisatie tegen toekomstige dreigingen.